Anno 2024 heerst er jammer genoeg nog steeds een stereotype beeld over hoogbegaafdheid en/of autisme.

Denk aan:

Mensen met autisme die zich kunnen moeilijk invoelen en dus geen sociaal beroep kunnen uitvoeren. Zij voelen zich beter op hun plek als zij bijvoorbeeld IT-werkzaamheden uitvoeren.

Hoogbegaafde mensen die als kind meerdere klassen hebben overgeslagen zullen het vast makkelijk hebben in het leven. Ze zijn zo slim, dus tegenslagen kennen ze vast niet. Alles gaat hen voor de wind.

Kijk naar Eline*. Zij heeft social work op hbo-niveau afgerond en is op zoek naar een baan. Ze weet sinds kort dat ze de diagnose autisme heeft, ze durft hierover niet open en eerlijk te zijn tijdens haar sollicitaties, omdat ze negatieve ervaring heeft dat ze niet aangenomen werd omdat de “toekomstige” werkgever bang was dat zij niet op een groep met kinderen kan werken, waar er veel prikkels zijn, geen dag hetzelfde is en er veel dingen ad hoc gebeuren.

Ja, dat klopt. Voor veel mensen met autisme is het heel prettig als ze weten hoe hun werkdag eruit gaat zien. Het hoeft niet de hele tijd één taak te zijn, maar in grote lijnen willen zij wel weten wat ze kunnen verwachten. Kinderen zijn nu eenmaal onvoorspelbaar en maken nu eenmaal geluid. (I know, ik heb er drie thuis) …

Maar Eline krijgt juist energie van de vrolijkheid van kinderen en ook al is geen dag hetzelfde, in grote lijnen zijn de taken wél allemaal hetzelfde, omdat de kinderen ook een dagprogramma volgen op de groep. Uiteraard kan het soms gebeuren dat het anders gaat dan bedacht, maar dat is nu eenmaal het leven.

Eline kwam bij mij en gaf aan dat ze graag met kinderen wil werken en nu gaat ze twijfelen of ze het wel kan. Door middel van het invullen van een autismeprofiel zijn we erachter gekomen wat haar kwaliteiten en valkuilen zijn en welke randvoorwaarden zij nodig heeft om goed te blijven functioneren. Hierdoor had ze een handleiding welke vacatures bij haar passen en kon ze meteen tijdens sollicitatiegesprekken concrete omschrijvingen geven van de redenen waarom ze geschikt is voor die baan.

Of Michael*, hij is officieel gediagnosticeerd met een autismespectrumstoornis, maar tijdens het coachingstraject met mij kwamen we erachter dat hij ook veel kenmerken van hoogbegaafdheid vertoond. Echter, hij heeft eerst mavo afgerond, lang over zijn studie gedaan en toen pas op zijn 30^e zijn hbo afgerond.

Slim en intelligent was niet een kwaliteit die hij zichzelf ooit had toebedeeld, hij maakt juist vaak kleine foutjes op het werk. Hij heeft altijd gehoord sinds hij de diagnose kreeg dat hij rustig aan moet doen en niet te veel hooi op zijn vork moet nemen. Dus een baan met minder tijdsdruk en geen deadlines, liefst een duidelijk takenpakket waarop hij zich kan focussen. En werkzaamheden uitvoeren waar hij niet altijd collega’s voor nodig heeft, omdat hij moeite heeft met tactvol zijn naar andere mensen. Hij kan best direct en bot overkomen, waardoor anderen kunnen schrikken en er een verstoorde arbeidsrelatie kan ontstaan.

Maar Michael heeft wel uitdaging nodig om zichzelf te blijven prikkelen om scherp te blijven. Hoe makkelijker een taak, hoe meer foutjes hij zal maken. Hoe complexer en uitdagender de taak, hoe secuurder hij aan het werk zal gaan. Deadlines? Graag! Hij wil graag een kort tijdsbestek krijgen waarbinnen het werk ingeleverd moet worden. En het liefst ook met een consequentie eraan verbonden als het niet lukt. Hij houdt van competitie om zichzelf te blijven uitdagen. Hoe tegenstrijdig het ook klinkt, hij wil graag met andere mensen samenwerken, maar dan het liefst met gelijkgestemden, mensen die net zo snel denken en hetzelfde doel voor ogen hebben. Koetjes en kalfjes zijn niet aan hem besteed, hij vindt het tijdsverspilling, maar betrek hem bij een project waar een oplossing voor nodig is en hij doet het graag met andere mensen en wil er niet in zijn eentje over brainstormen.

Dit zijn twee voorbeelden van twee verschillende mensen die ik afgelopen halfjaar in coaching heb gehad. Enige overeenkomst? Ze zijn allebei een mens. Een persoon die het allerliefst een succesvolle carrière opbouwt. En allebei hebben ze hun eigen blauwdruk en handleiding.

Hoe gaaf zou het zijn als ieder mens op deze aarde zelfkennis krijgt over zijn eigen gebruiksaanwijzing? Ja, er is uiteraard een gemiddeld persoon waar de meeste mensen zich naar zullen gedragen. En zij zullen er dus automatisch achter komen wat hun gebruiksaanwijzing is.

Maar mensen met een neurodivergent brein denken en functioneren nu eenmaal anders dan een doorsnee/gemiddeld persoon. Naar schatting is 15 tot 20% van de wereldbevolking neurodivergent, maar dit percentage kan in werkelijkheid hoger liggen.

En juist voor deze grote groep die weliswaar in de minderheid is, is het belangrijk dat zij achter hun eigen blauwdruk komen, zodat zij ook het leven kunnen gaan leiden dat ze zo graag willen.

Herken je jezelf in autisme of hoogbegaafdheid? Heb je het gevoel dat het net niet gaat zoals je het graag zou willen? Mogelijk behoor je ook tot de neurodivergente groep. Uiteindelijk maakt het voor mij echt niet uit of er wel of geen diagnose is, uiteindelijk gaat het erom dat je leert ontdekken hoe je het beste kan blijven functioneren.

Als loopbaancoach gespecialiseerd in hoog functionerende medewerkers met autisme wil ik je graag helpen om grip te krijgen op hoe je eigenlijk bedraad bent. Herken je jezelf meer in ADHD of in hoogsensitiviteit? Ook hierin heb ik veel ervaring opgedaan en wat ik eerder al zei: het doet er niet toe wat voor naam je het beestje geeft. Uiteindelijk gaat het erom dat jij als mens erachter komt wat jij nodig hebt in het leven.

Mail mij via melisa@ban-pe.nl of kijk gerust op mijn website: www.ban-pe.nl

* Echte verhalen, maar namen zijn gefingeerd.

Wil jij ook meer rust en minder stress ervaren? Download hier mijn gratis videoserie.